ยังไม่ได้เข้าไปในโปตาถ่อง มัวแต่ดูอยู่รอบ ๆ นอกซะก่อน เจดีย์แห่งนี้สร้างบรรจุพระเกศาธาตุของพระพุทธเจ้า เพื่อให้คนทั่วไปได้มาสักการะ ในครั้งพุทธกาลพ่อค้าชาวเมืองได้เดินทางไปค้าขายในเขตชมพูทวีป ซึ่งเป็นระยะเวลาหลังจากที่พระพุทธเจ้าเพิ่งตรัสรู้และอยู่ในระหว่างเสวยวิมุติสุข พ่อค้าทั้งสองคนเกิดความเลื่อมใสเลยถวายข้าวมัธุปายาต (ยังไม่เช็คความเขียนผิด) และถวายตัวเป็นอุบาสก พระพุทธองคืได้ประทานเส้นพระเกสา แปดเส้นให้แก่พ่อค้าทั้งคู่ เมื่อเดินทางกลับมาเจ้าเมืองจึงจัดทหารไปรอต้อนรับและทำพิธี จึงมีการสร้างเจดีย์ครอบพระเกศาธาตุไว้ พระเกศาธาตุนั้นแบ่งให้พญานาคไปสองเส้นก่อนเดินทางมาถึง แต่พบว่าหลังจากนั้นเกิดเพิ่มจำนวนเป็นแปดเส้นดังเดิม
หลังจากผ่านประตูจะเห็นโถงทางเข้าซึ่งเป็นจุดที่งดงามมาก เกือบทุกวัดในพม่าจะออกเป็นและก่อสร้างให้เกิดความรู้สึกมีพลังดึงดูดให้เดินเข้าไป ในวัดโปตาถ่องก็เป็นโถงทางเข้าที่สวยงามเช่นกัน เดินตรงไปจะเห็นจุดที่ทำเป็นช่องให้มองเห็นและสักการะพระเกศาธาตุ
ในตัวเจดีย์ออกเป็นเป็นซอก เครื่องไม้ลงรักปิดทอง ช่างฝีมือกำลังลงรักและปิดทองบางจุดอยู่พอดี ส่วนที่เป็นหลีบก็จะมีพระภิกษุ และผู้ที่ศรัทธาในทางศาสนานั่งสมาธิและสวดมนต์หันหน้าเข้าหามุมสงบ
ถ้าเดินวนซ้าไปเรื่อย ๆ ก็จะออกมาเจอกับจุดเดิม ครวนี้จะต้องเลือกไปซ้ายหรือขวาดี
เดินซ้ายก่อน ก็จะมาเจอกับด้านนอกของเจดีย์ ชึ่งเป็นลานและส่วนชิดเจดีย์มีพระประจำวันเกิดให้พุทธศาสนิกชนได้สรงน้ำตามวันเกิด พระวันเกิดจะมีสัตว์ประจำวันอยู่ด้วยซึ่งชาวไทยไม่คุ้นนัก สำหรับคนเกิดวันเสาร์ มีพญานาค แต่คนเกิดวันพุธ จะแบ่งเป็นพุธกลางวันหนูหางสั้น พุธกลางคืนหนูหางยาว หรือช้างแบบมีงา กะช้างไม่มีงา ซึ่งจะเขียนอีกครั้งในเรื่องพระประจำวัน
ถัดไปทางด้านซ้ายจะมีบ่อเต่า และมีจุดจำหน่ายผักบุ้งเป็นอาหารเต่าในบ่อ แน่นอนว่าขายดีเป็นเทน้ำเทท่าไปเลย สำหรับผักบุ้งเต่า สุดของสะพานที่สร้างยื่นออกไปเป็นที่ประดิษฐานของเทพเรียงราย ที่พม่าจะมีเทพทันไจ เป็นเทพประจำทุกวัด ซึ่งก็ทำบุญและขอพรกันได้
เหล่าอาคารก่อสร้างอื่น ๆ ในวัดส่วนใหญ่จะเป็นศาลาและมีพระพุทธรูปสร้างทุกศาลา พื้นที่วัดกว้างเหมาะแก่การพักผ่อน เดินเล่นและฝึกจิตใจได้ดี ชาวพม่านิยมเข้าวัดทำบุญ และจัดเตรียมอาหารมากินในวัด
